روش‌های مختلفی برای ارزیابی حافظه كاری( فعال، كوتاه مدت) وجود دارد. اما یكی از معمول‌ترین آنها، سنجش فراخنای(ظرفیت) حافظه ارقام است. سنجش فراخنای حافظه ارقام یكی از خرده آزمون‌های آزمون هوشی وكسلر(كودكان و بزرگسالان) است. این برنامه نیز براساس دستورالعمل وكسلر كودكان (WISC-R) تهیه شده‌است. البته به دلیل یكسان بودن شكل اجرای این خرده آزمون در وكسلركودكان و بزرگسالان، از این برنامه برای سنجش حافظه بزرگسالان نیز می‌توان استفاده كرد. (بدیهی‌است برای این منظور از جداول نرم خاص،گروه سنی مربوطه باید استفاده كرد.)
در این برنامه دو قابلیت اضافه نیز در نظر گرفته شده‌است. یكی امكان سنجش حافظه دیداری و دیگری امكان تعیین فراخنای حافظه(SPAN MEMORY) بر مبنای رقم طلایی كاربران محترم، بر اساس اهداف خود می‌توانند از این قابلیت‌ها استفاده كنند.
آزمون حافظه وكسلر (فراخنای ارقام)
توجه: كاربران محترم قبل از به‌كارگیری این برنامه، لازم است با دقت این راهنما را مطالعه كرده و مطابق دستورات مربوطه عمل كنند. آزمون باید در محیطی آرام، به‌دور از محرك‌های مزاحم و در شرایطی كه آزمودنی آمادگی داشته باشد اجرا شود. هدف این است که آزمودنی از حداکثر توانایی خود استفاده کند و بهترین عملکرد را داشته‌باشد. توصیه می‌شود آزمونگر قبل از شروع رسمی آزمون، با پاره‌ای گفتگوهای غیررسمی جلسه آزمون را صمیمی کند. مثال‌های ابتدای هر مرحله كه در زیر آمده، باید توسط آزمونگر به‌طور واضح و مطابق دستورالعمل، برای آزمودنی ارایه شود.
این آزمون در دو بخش، "تكرار رو به جلو ارقام و تكرار معكوس ارقام " به‌طور جداگانه اجرا می‌شود. حتی اگر آزمودنی در بخش تكرار رو به جلو ارقام نمره صفر گرفته باشد باز هم بخش تكرار معكوس ارقام، اجرا می‌شود.
با توجه به‌اینكه بخشی از آزمون به‌طور شنیداری اجرا می‌شود، فعال بودن سیستم صوتی رایانه الزامی است.
نمره كل آزمون حافظه كاری: حداكثر مجموع نمره‌های دو بخش "تكرار رو به جلو و معكوس"، حداكثر 28 می شود. بدیهی است كه برای قضاوت صحیح درباره آزمودنی، جدول نرم این آزمون برای سنین مختلف، ضرورت دارد. در اینجا میانگین نمرات خام برای سنین 6 تا 12 سال كودكان ایرانی(به نقل از كتاب مقیاس تجدید‌نظر شده هوشی وكسلر برای كودكان، سیما شهیم، چاپ پنجم، نشر دانشگاه شیراز، 1386) آورده شده‌است.
|
میانگین نمرات خام حافظه ارقام در 7 گروه سنی |
|||||||
|
سن(سال) |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
|
نمره خام |
60/4 |
30/7 |
08/8 |
11/9 |
39/9 |
13/10 |
57/10 |
همان‌طور كه اشاره شد در این برنامه نمره فراخنای حافظه (شنیداری و دیداری) نیز ارایه می‌شود. این نمره بیانگر تعداد ماده‌های به‌خاطر سپرده شده توسط آزمودنی بوده، كه در بزرگسالان، معمولاً 5 تا 9 ماده است. این نمره فقط بر مبنای اجرای روبه‌جلو به‌دست می‌آید و اجرای معكوس را نیاز ندارد.
از ویژگی‌های این نرم افزار می توان به محاسبه نتایج فردی و گروهی، امكان انتقال دیتا به spss و رایانه دیگر، پرینت از نتایج، sort نتایج بر حسب شناسه افراد، ایجاد خلاصه‌ای از وضعیت هر فرد و... اشاره كرد.
لطفاً در ذكر منبع از آدرس زیر استفاده كنید:
خدادادی، مجتبی و امانی، حسین (1393). نرم‌افزار حافظه كاری وکسلر. تهران: موسسه تحقیقات علوم رفتاری- شناختی سینا.