پرسشنامه رجحان زنانگی مردانگی

موضوع نقش‌های جنسیتی, یکی از موضوع‌هایی است که در دهه‌های اخیر بیشتر مورد توجه قرارگرفته است. طی سال‌های اخیر در بسیاری از کشورها از جمله ایران, توجه ویژه‌ای به این موضوع صورت گرفته است.

نقش جنسیتی را می‌توان با شاخص‌هایی همچون اختصاص پاره‌ای از وظایف و کارهای خانگی یا اجتماعی به یکی از دو جنس (برای نمونه، اختصاص خانه‌داری و تربیت فرزندان به زنان و اختصاص نان‌آوری و مسئولیت های اجتماعی و حقوقی به مردان) و نیز انتظار ویژگی‌های شخصیتی و رفتارهای متفاوت از هر یک از دو جنس (مانند انتظار روحیه و رفتار عاطفی از زنان و انتظارات سلطه‌جویی و حساب‌گری از مردان) تعریف کرد.

عوامل مؤثر در تفاوت‌ها و رشد نقش جنسیتی:

در شکل‌گیری نقش جنسیتی و تفاوت‌های موجود در آن سه دسته عوامل زیستی، شناختی و اجتماعی دخالت دارند: 

1.عوامل زیستی

این عوامل از سه جهت در تفاوت‌های جنسی مؤثرند؛ یکی هورمون‌های جنسی، دیگری جانبی یا طرفه شدن فعالیت‌های مغز و دیگر ساختمان بدن. هورمونهای جنسی متفاوت در دختر و پسر وجود دارد (آندروژن در پسرها و استروژن در دخترها) که با شروع بلوغ به طور فعال‌تری به کار خود ادامه می‌دهند و رفتار جنسی متفاوتی در دختران و پسران باعث می‌شوند.(سیف، 1379)

2.عوامل شناختی 

کلبرگ، درباره رشد نقش جنسیتی، نظریه شناختی مهمی ارئه داده است. بر خلاف طرفداران نظریه یادگیری اجتماعی که نقش جنسی را ناشی از تقویت و تقلید می‌دانند، کلبرگ معتقد است زمانی که کودکان  پسر و دختر، بر اساس تفاوتهای زیستی و طبیعی خود رفتارهای متفاوتی از خود بروز می‌دهند (مانند تفاوتهای موجود در لباس پوشیدن و آرایش مو) خود را به عنوان یک پسر و دختر باز می‌شناسند. بعد از این شناخت رفتار آنها به شیوة مردانه یا زنانه تقویت می‌شود و رفتار جنسی مشابه خود را مورد تقلید قرار می‌دهند. (سیف، 1379).

3.عوامل اجتماعی

عوامل مهم اجتماعی که در رشد نقش جنسیتی تأثیر دارند عبارتند از: والدین، دوستان، همسالان، مدارس، معلمان و... کودک در محیط خانواده برای یادگیری نقش جنسی هم به الگوی پدر و هم به الگوی مادر نیازمند است؛ زیرا مجموعة این روابط نقش جنسی مناسب را به  او می‌آموزد. کودک از طرفی با پدر یا مادر (پسر با پدر و دختر با مادر) همانندسازی می‌کند و رفتار والدین را به عنوان یک الگوی  مناسب مورد توجه  قرار می‌دهد و از طرفی، رابطه هر یک از پدر یا مادر را با دیگری برای رابطه جنس مخالف به عنوان یک الگو مورد نظر قرار می‌دهد؛ بنابراین اگر یکی از پدر یا مادر، نتواند نقش خود را به عللی از جمله مرگ و طلاق ایفا کند، در یادگیری نقش جنسی کودکان تأثیر سوء می‌گذارد و آن را با اختلال روبرو می‌سازد.

گروه  همسالان تأثیر زیادی بر رفتارو نگرش‌های کودک می‌گذارد و از  جمله الگوی بسیار خوبی از رشد نقش جنسی برای کودک است. کودک از گروه یاد می‌گیرد که چگونه رفتار متناسب داشته باشد. (سیف ،1379)

منبع:

خدادادی، مجتبی. بیات، سمانه.حدادیان نژاد یوسفی، مهدیه. (1391). پرسشنامه رجحان زنانگی- مردانگی. انتشارات علوم رفتاری شناختی سینا.